Stres - Poznaj Go i Proaktywnie Nim Zarządzaj!
Zaktualizowano: 24 lis 2021
(W Załączeniu Praktyka 'Wolna/y od Stresu' )
Ostatnie badania łączą wysoki poziom kortyzolu (potocznie nazywanego ‘hormonem stresu’ nie bez przyczyny) z większym czynnikiem zgonów z powodu Covid19 (1 i 2). Badania dowodzą również, że krótkotrwały stres może wzmocnić układ odpornościowy. Natomiast chroniczny stres w dużym stopniu zmniejsza jego prawidłowe funkcjonowanie, co tym samym zwiększa ryzyko infekcji wirusowych w pierwszej kolejności! (3)
W jaki sposób? Stwierdzono, że neuroprzekaźniki, hormony i neuropeptydy regulują nasze komórki odpornościowe (4).
Innymi słowy, nasze myśli kontrolują naszą biologię! Także uważaj na to co myślisz!
W tym artykule porozmawiamy o stresie. To co zwykle jest częścią naszego życia, nie jest wcale taką koniecznością. Zgadza się, stres jest tylko opcją na którą większość z nas się niestety decyduje (oczywiście nieświadomie)!
Gdybyśmy tylko lepiej zrozumieli naturę tego zjawiska, uchroniłoby to nas od wielu cierpień. Ważne jest aby wiedzieć, jak sobie z nim poradzić tak, aby nawet w sytuacji gdy zostaliśmy już pobudzeni, wykorzystać go zręcznie jako źródło energii, a nie być przezeń kontrolowaną/ym lub nawet wyniszczoną/ym!
Co to Stres?
Z fizyki wiemy, że stres (tu z ang. stress jako ‘naprężenie’) jest siłą działającą od wewnątrz. Pojawia się w wyniku nacisku siły zewnętrznej, która próbuje zakłócić pozycję równowagi w ciele. Naprężenie pojawia aby stawić opór tej zewnętrznej sile (5).
Z naszego punktu widzenia stres to właśnie rezultat ‘oporu’ na wydarzenia, które zaszły nie tak, jak się tego spodziewaliśmy i zazwyczaj nie byliśmy na to przygotowani - innymi słowy, opierając się czemuś wytworzymy reakcję stresową w ciele.
Czy byłby to tylko dowód na to, że działamy ‘automatycznie’? Czy więcej uwagi pomogłoby nam być bardziej przygotowaną/ym na nieznane? Zdecydowanie tak!
Najpierw przyjrzyjmy się istotnemu rozróżnieniu między siłami wewnętrznymi i zewnętrznymi, ponieważ ich znaczenie w naszym rozumieniu jest często pomieszane.
Presja i Stres
Ponownie, z punktu widzenia fizyki, stres (tu naprężenie) jest taki sam jak presja (nacisk), a różnica polega na tym, że siła w nacisku jest skierowana z zewnątrz, w naprężeniu od wewnątrz (5).
W życiu codziennym ta zewnętrzna siła nacisku (presja czy też stresor zamiennie) może być postrzegana w osobie naszego szefa, goniących terminów w pracy, tego co ktoś nam może powiedzieć. To może być cokolwiek co pochodzi od innych i otaczającego nas środowiska.
Są to wydarzenia, nad którymi występowaniem nie mamy kontroli (i to z całą pewnością to nam się nie podoba) a także nie znamy kierunku w jakim mogą się one potoczyć dalej.
Innymi słowy, presja to przyczyna, a stres będzie zawsze jej skutkiem. Na przykład usłyszeliśmy złe wiadomości, a potem ‘bum’ i mamy to!
Co ważne i godne podkreślenia to, że stres zwykle przejawia się jako wynik sytuacji, do której zostaliśmy niejako zmuszeni - przynajmniej według 'scenariusza' układanego w naszej głowie, co niekoniecznie jest zgodne z prawdą (więcej o tym później).
A co, jeśli stres nie jest w ogóle wrogiem?
Nauka z Naszej Biologii, aby Zrozumieć, że Stres Jest Formą Adaptacji
Jako ludzie posiadamy wbudowany mechanizm przetrwania, który ma za zadanie nas chronić. Wywołuje on określone reakcje w ciele w celu przygotowania nas do ‘obrony lub ucieczki’ w obliczu realnego niebezpieczeństwa.
Na przykład - w walce o życie uciekając przed drapieżnikami nie ma potrzeby dźwigania dodatkowego ciężaru, gdyż spowolni to naszą zdolność do szybszego poruszania się. Z tego powodu organizm wydala resztę jedzenia i też nie poprosi się o więcej. W czasie dłuższej ucieczki i dzięki zalewowi kortyzolu właśnie, mechanizm ten „zmniejszy” dodatkowo wagę poprzez spalenie mięśni (ogromny konsument energii), aby zapewnić, że cała energia zostanie przekierowana na przetrwanie – teraz już wiesz, dlaczego ważne jest, aby mieć uśmiech na twarzy podczas wykonywania długotrwałego ‘cardio’ (nie chcesz przecież stracić tej ciezko nabytej masy mięśniowej, prawda?)
Zasada przetrwania jest obecna w naszym życiu na co dzień!
Wszystko w Umyśle!
Umysł ma zdolność rozumowania, ciało nie! Nasz wewnętrzny świat nie zna tego, co jest na zewnątrz – prawdziwej przyczyny naszych działań. Ciało nie ‘kalkuluje’, dlaczego możesz być w biegu, jednak nadal będzie reagował adekwatnie do reakcji umysłu.
Jednakże ten mechanizm został zaprojektowany do działania tylko na krótki czas - w celu przystosowania się lub po prostu bezpiecznego oddalenia się od zagrożenia.
Ten system bezpieczeństwa nie jest przeznaczony by w nim trwać długo bez poważnych konsekwencji!
Jeśli stres w twoim ciele staje się chroniczny - działa on samobójczo dla naszego zdrowia i długowieczności. Badania pokazują, że ma on wpływ na wszystko, od zdrowia psychicznego przez układ sercowo-naczyniowy po nasz układ odpornościowy. Wszystko jest wliczone w cenę!
Jaki mamy więc wybór?
Życie to Trening Naszych Ciał w Celu Odpowiedniego Reagowania i Umiejętnego Przystosowywania się na Presję Środowiska
Jak okazuje się, presja może być również pożyteczna dla organizmu! W rzeczywistości stresory, które działają przez krótki czas i są używane w inteligentny sposób, mogą być dla Ciebie bardzo korzystne!
Oto jeszcze kilka przykładów:
Podnoszenie ciężarów – ‘pozytywne niepowodzenie’ (‘positive failure’ z ang. punkt, w którym układ nerwowo-mięśniowy nie może już wytworzyć odpowiedniej siły do pokonania określonego obciążenia), kiedy organizm otrzymuje impuls do budowy większej ilości mięśni (w rzeczywistości następuje najpierw rozpad włókien a później ich naprawa – organizm reperuje uszkodzone włókna mięśniowe, wzmacniając je, co zwiększa masę i rozmiar mięśni), aby dostosować się do nowego wyzwania, niezależnie od tego, czy jest to masa ciężaru, czy liczba powtórzeń.
Ekspozycja na zimno, gdy ciało (mitochondria dokładniej, nasze ‘elektrownie’ komórkowe) wyzwala impuls do komórek w celu produkcji większej ilości energii. Te, które nie są już w stanie jej wyprodukować obumierają i są zastępowane nowymi z jednego powodu - aby utrzymać je i nas (jako beneficjentów) przy życiu!
Tak używany mechanizm przetrwania przyspiesza nasz metabolizm i może utrzymać nas w zdrowiu przez długi czas. Należy go jednak mądrze wykorzystywać w odniesieniu do naszego ciała tak, aby zapewnić wystarczającą ilość czasu na jego regenerację.
Powyższe przykłady mogą być dowodem na to, że być może organizm potrzebuje jednak presji by żyć, czyli. dostosować się i przygotować do następnego poziomu rozwoju - jeśli takie jest twoje życzenie?
Co powiesz na wykorzystanie tej fenomenalnej zasady wyniesionej z naszej biologii i zastąpienie psychologicznie naszych tak zwanych 'wrogów' i 'nielubianych' na co dzień stresorów w coś naturalnego i zarazem pozytywnego?
Ucz się i dostosowuj, rośnij i rozkwitaj jako osoba tak, aby podejmować się każdego kolejnego wyzwania. Jak to brzmi dla Ciebie?
Wyobraź sobie, jak by to było, być proaktywnym i działać świadomie tak, aby z chęcią i otwartością sprostać temu, co stoi na Twojej drodze.
Życie daje nam możliwość uczenia się i rozwoju każdego dnia!
Pytanie brzmi, czy tego chcesz?
Praktyka 'Wolna/y od Stresu'
Pamiętaj tylko o jednej rzeczy, która sama już może cię uchronić od wielu cierpień. Nie jesteś w stanie kontrolować zewnętrznych sił działających na ciebie (innych, środowiska).
Ale z pewnością to Ty jesteś tą osobą, która sama w sobie tworzy ten opór wewnętrzny!
To Ty jesteś panią/panem tego, co pojawia się w tobie w wyniku tej presji, nikt inny!
Stres jest tylko wynikiem twojego rozumowania. To rozumowanie opiera się głównie na twoich przeszłych doświadczeniach. Te wszystkie 'scenariusze' i 'historie', które piszemy i układamy w głowie, mogą nie być prawdziwe w odniesieniu do nowych sytuacji które napotykamy. Dlatego tak ważne jest oderwanie się od naszych automatycznych reakcji opartych właśnie na tych historiach i sprawdzenie, co jest prawdą dla Ciebie w tym danym momencie.
Istnieje sposób, aby właściwie używać swojego umysłu tak, aby działał dla Ciebie, a nie przeciwko Tobie!
Co przez to rozumiem? Powrót do równowagi psychicznej pod presją, aby zachowywać spokój w każdej sytuacji!.
Oto prosta metoda, której nauczyłem się od mojego nauczyciela i mentora dr Marka Atkinsona, której możesz użyć, gdy następnym razem znajdziesz się w stresującej sytuacji (6 kroków):
Weź głęboki oddech i zadaj sobie pytanie! Czy jest to naprawdę groźna sytuacja (w tym właśnie momencie)? Tak lub Nie?
Jeśli nie, złagodź wzrok i zaobserwuj to, co się w Tobie pojawia.
Powitaj swoje doświadczenie z uśmiechem. Cokolwiek to jest, powiedz temu „Cieszę się, że tu jesteś” (jesteś całkowicie bezpieczna/y, pamiętasz?)
Poczuj to, co powstaje w Tobie „teraz”, odpuszczaj myśli (rozumowanie nie jest tu więcej wymagane). Połącz się razem z ciałem w chwili obecnej.
Jeśli wciąż czujesz jakkolwiek napięcie, powtórz proces - miękko zanurz się w ciele.
Poczuj narastającą radość, bądź radością i przejdź dalej do swoich obowiązków!
Jeśli to nie zadziała po raz pierwszy, nie martw się. Nasz umysł jest wysoce uwarunkowany i jak w przypadku wszystkich nowych praktyk potrzebuje trochę czasu by się przystosować. Zasada numer jeden, to aby zawsze być dla siebie delikatną/ym w przypadku jakichkolwiek niepowodzeń!
Jak Móc Być Nawet Pobudzoną/ym poprzez Reakcję na Stres?
To oczywiście nic nowego! To, co tutaj robimy, to przejście od współczulnego (sympatyczny) do przywspółczulnego (parasympatyczny) układu nerwowego („przywspółczulny układ nerwowy (PNS) jest jednym z dwóch funkcjonalnie odrębnych i stale aktywnych działów autonomicznego układu nerwowego (ANS).- Jest to przeciwieństwo drugiego; współczulnego układ nerwowego (SNS). Przywspółczulny układ nerwowy dominuje w warunkach wyciszenia, 'odpoczynku i trawienia', podczas gdy współczulny układ nerwowy odpowiedzialny jest za 'obronę lub ucieczkę' w sytuacjach stresowych” (6).
Stres natychmiast wprowadza Cię w tryb przywspółczulny – 'walki lub ucieczki'. Ta reakcja na wydarzenia zewnętrzne jest niczym innym jak tylko stanem rzeczy uwarunkowanego umysłu i w dużym stopniu zależy od twoich osobistych doświadczeń z przeszłości.
To tylko projekcja umysłu! Tak właśnie działa umysł i to jest zupełnie w porządku. Po prostu zaakceptuj to.
To co musisz zrozumieć to, że w tym szczególnym momencie pobudzenia, cokolwiek się wydarzyło, a nie uchwyciłaś/eś tego świadomie, nie może już zostać zmienione. To już przeszłość.
Ale to co możesz zrobić to, gdy już uświadomisz to pobudzenie w sobie, zaakceptuj ‘z serca’ to co doświadczasz i zanurz się w tym!
To są Twoje doznania, więc ich nie lekceważ, lub co gorsza – nie walcz z nimi! Zamiast tego pozwól im być i bądź tego świadoma/y.
To świetne miejsce na to, aby zacząć uwalniać się od swojej przeszłości!
Za każdym razem, gdy jesteś zestresowana/y, twój umysł „zamyka drzwi” do bezpośredniego doświadczania. Wypowiadając zdanie „Cieszę się, że tu jesteś” i głęboko oddychając, znów stajesz się dostępna/y dla chwili obecnej. Bądź gotowa/ów by otworzyć się na swoje doznania. Poczuj to, co czujesz i zatapiaj się w tym. Nie bój się, bycie razem z własnym doświadczeniem jest całkowicie bezpieczne. Jeśli Twój umysł zaczyna się zastanawiać, połącz się ponownie i płyń razem z rytmem oddechu. Pozwól chwili obecnej napełnić Ciebie. Zauważysz, że będąc obecna/ym dla ‘tu i teraz’ stres zniknie, a w jego miejsce pojawi się nieskrępowany spokój i radość w Tobie. Pozwól sobie być w tej chwili, tak długo, jak chcesz.
Dobra wiadomość jest taka, że ten głębszy wymiar jest dla Ciebie zawsze dostępny - pamiętaj o tym!
Teraz, wiedząc, że masz wybór – jak się z tym czujesz?
(Zachęcam do podzielenia się swoimi doświadczeniami w polu komentarza poniżej)
Zmiana Paradygmatu
Największym problemem jest to, co definiujemy jako sama sytuację zagrożenia, która, jak już dobrze wiemy, będzie wywołać odpowiednio kaskadę reakcji w ciele. Nie chcemy przecież, aby wysoki poziom kortyzolu stale przelewał się przez nasz krwiobieg. To może być druzgocące w skutkach!
Musimy być naprawdę bardzo ostrożni, co myślimy. Zawsze zadawaj sobie pytanie - czy to naprawdę sprawa życia czy śmierci? Zapewniam, że do większości sytuacji, które traktujemy jako groźne, są tak naprawdę daleko od tego!
Co powiesz na całkowitą zmianę sposobu, w jaki podchodzimy do naszego życia?
Co jeśli w życiu wszystko co się dzieje jest dla mnie, a nie przeciwko mnie, tak abym mogła/mógł rzucić sobie wyzwanie, dostosować się i pobrać naukę z każdej sytuacji, by stać się lepszą osobą?!
To postawi Cię w idealnym miejscu i połączy się z przywspółczulnym układem nerwowym w wielu nadchodzących wyzwaniach. To jest miejsce, w którym można przebywać i reagować na wszystko co się dzieje dookoła Ciebie. Nie tylko Ty, ale także Twój świat zewnętrzny, rodzina i osoby wokół ciebie skorzystają ze sposobu, w jaki zaczniesz oddziaływać.
Wniosek
W dzisiejszych czasach możesz z łatwością reagować na większość tak zwanych 'stresujących' sytuacji.
Nie marnuj energii by kontrolować coś lub kogoś, nad czym nigdy nie będziesz miała/mieć kontroli, ale raczej z otwartością stawiaj czoła tym codziennym wyzwaniom, przenieś swoją uwagę do wewnątrz i zacznij proaktywnie pracować nad zarządzaniem własną przestrzenią.
Przyjmuj wszystko, co stanie ci na drodze i zawsze odpowiadaj “od serca” we własny, wyjątkowy sposób.
Przyjmuj głęboko to, co jest Tobie ofiarowywane od życia z gracją i wdzięcznością.
W takich chwilach jest szansa na dokonanie niesamowitych odkryć na temat tego, co jest prawdziwe w Tobie - aby ewoluować i stawać się silniejszą/ym.
Tylko w ten sposób możesz wpływać na otaczający Cię świat i zmieniać go! Przekonaj się o tym Sam/a!
Co Zrobić, Jeśli Stanę w Obliczu Sytuacji Zagrażającej Życiu — covid-19?
Pytanie o Covid-19. Bez wątpienia jest to kwestia przetrwania. Musimy zadać sobie dodatkowo pytanie, czy stworzyliśmy w nas tę zdolność do radzenia sobie z „największym wrogiem” tego pokolenia, czy może jednak przysnęliśmy?
Czy jesteśmy do tego przygotowani zarówno indywidualnie, jak i zbiorowo?
Stres i panika z pewnością nie pomogą - jak już wiemy to tylko pogarszy naszą sytuację!
Na szczęście wciąż jeszcze wiele możemy zrobić, pamiętając wciąż o kolejnych wyzwaniach w czekającej nas przyszłości. W tym celu każdy z nas musi wziąć pełną odpowiedzialność za własne zdrowie i proaktywnie dołożyć wszelkich starań, aby być na nie jak najlepiej przygotowaną/ym.
Jak to zrobić?
Zadbaj o swój niesamowity wehikuł ciała/umysłu!
Nakarm swój brzuch właściwie! Wiemy, że większość naszego układu odpornościowego znajduje się w jelitach, które są zbudowane tak jak cała reszta organizmu z naszych wyborów żywieniowych. Dlatego powinnaś/powinieneś upewnić się, że jest zbudowany z najwyższej jakości żywności, jaką możesz zdobyć, aby wzmocnić swój system obronny (ogólna zasada to spożywanie prawdziwej żywności/nieprzetworzonej, głównie sezonowej i lokalnej, upewnij się, że jest dużo błonnika z warzyw i owoców i rozważ w swojej diecie trochę sfermentowanej żywności).
Nakarm swój umysł właściwie! Dowiedz się, co sprawia, że jesteś lepszym i silniejszym człowiekiem z dobrych źródeł informacji, upewnij się, że spędzasz większość czasu w przywspółczulnym trybie nerwowym - rób to, co kochasz, naucz się medytować, uprawiać jogę, sztuki walki, jedz świadomie, zadbaj o spokojny i głęboki sen (pamiętaj o swoich myślach, na pewno nie chcesz iść w trybie 'walki lub ucieczki' i z problemami dnia poprzedniego do łóżka).
Bądź super nawodniona/y od świtu do zmierzchu dzięki najwyższej jakości wodzie, jaką możesz uzyskać.
Bądź aktywna/y fizycznie przez cały dzień, poruszaj się regularnie i często – pamiętaj zdanie „ruch jest lekarstwem, bezruch chorobą” (chyba, że odpoczywasz po wysiłku).
Nie jesteś sam/a. Połącz się z bliskimi i innymi, którzy mogą Cię wesprzeć. Jeśli fizycznie nie jest to możliwe, istnieje wiele innych sposobów, w jakie możemy to zrobić za pośrednictwem technologii w dzisiejszych czasach.
Zanim dokonasz jakiegokolwiek wyboru, zadaj sobie pytanie, czy to na pewno wzbogaci moje zdrowie (np. oglądanie lub słuchanie wiadomości – lepiej iść na spacer, słuchając natury lub ulubionego podcastu na temat zdrowia oczywiście :)?
Pamiętaj, że zawsze masz wybór, aby w świadomy sposób monitorować swój dzień i stwarzać warunki ku temu by pomóc organizmowi w procesie uzdrawiania bez dalszej, niepotrzebnej szkody!
Liczy się każda chwila - wybieraj mądrze! Życzę Tobie Dużo Zdrowia!
W Niedalekiej Przyszłości Będę Prowadził Interaktywne Kursy Online (Także w Języku Polskim), By Ułatwić Posługiwanie Się Praktyką 'Wolna/y od Stresu' i Nie Tylko - Subskrybuj Moją Stronę i Bądź na Bieżąco!
Źródła:
1.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7491987/
3.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3341916/
4.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18318882/
5.https://www.toppr.com/guides/physics/difference-between-stress-and-pressure/